Trà âm

Posted at 27/09/2015

211 Views

( - Tham gia viết bài cho tập truyện "Hay là mình cứ bất chấp yêu nhau đi")
"Người bạn tri kỷ cùng ta uống trà hẳn phải là người bạn hiền, chỉ cần đưa mắt là hiểu lòng nhau, lấy gì mà mua cho được ở cõi đời còn đầy ô nhiễm và phiền muộn này? Có duyên phận lắm mới được cùng nhau hạnh ngộ với người tri kỷ bên một chén trà quý"
- Nguyễn Tuân - 
...
***

Xe dừng lại trước cánh cổng gỗ ngã màu xưa cũ, Nguyên đưa mắt nhìn không gian tĩnh lặng bên trong. Khoảng sân trồng đầy cỏ cây xanh mướt được sắp xếp cẩn thận gọn gàng bị ngăn cách với khói bụi ồn ào bằng hàng rào râm bụt nở hoa đỏ rực. Con đường rải đá cuội xuyên qua vườn thuốc dẫn lối vào ngôi nhà gỗ cổ kính lợp ngói âm dương thấp thoáng màu rêu. Bên cạnh nhà có hồ nước nhỏ trồng sen. Những chiếc lá xanh thẫm xòe rộng phủ kín mặt hồ, ẩn hiện phía sau vô số đóa hoa hồng phơn phớt. Đứng bên ngoài cũng có thể cảm nhận sự trong lành thanh sạch của không khí ngập tràn hương sen và vị thuốc theo từng làn gió.
Nguyên không lên tiếng gọi chủ nhà, tự nhiên mở cổng đi vào. Bước theo con đường nhỏ dưới bóng cây mát rượi, nghe tiếng lạo xạo của đá sỏi dưới chân, tiếng chim kêu ríu rít xa gần, anh cảm thấy sự mệt mỏi trong tâm hồn lẫn thể xác từ từ tan biến. Nguyên không đến đây để xem bệnh lấy thuốc, cũng không làm công quả giúp vườn. Anh đến đây để thăm cô cháu ngoại của ông thầy thuốc Nam dùng hơn nửa cuộc đời chữa bệnh từ thiện cho người nghèo. Cô gái tên chỉ có hai chữ Nguyễn Trầm, là người chị không cùng huyết thống.
Anh và cô biết nhau năm mười sáu tuổi, lần đầu gặp trong buổi họp mặt gia đình. Tất nhiên, ngày đó không có sự xuất hiện của mẹ ruột cô. Bà ấy đã xem người chồng phản bội không còn sống trên đời. Ngày ly hôn cũng là ngày chết của ông, ngày tấm ảnh cột băng vải đen được đặt lên bàn thờ nghi ngút khói hương bánh trái. Ngày giỗ mỗi năm, Trầm đều phải cùng mẹ gói bánh tét, nấu mâm cơm cúng người cha vẫn còn khỏe mạnh đang sống cuộc đời giàu sang hạnh phúc bên cạnh cô vợ mới và đứa con trai thông minh khấu khỉnh. Bị thờ sống dường như chẳng ảnh hưởng đến tâm trạng của ông, thậm chí có lần anh đã thấy ông thản nhiên ăn bánh tét cúng đám giỗ của mình do cô mang đến. Nếu là anh chắc không bao giờ muốn biết cảm giác đó ngon miệng thế nào.
Mẹ của anh đã giật chồng từ tay kẻ khác, hay mẹ của cô trước kia đã cướp mất bạn trai người ta. Chuyện thế hệ trước là ai vay ai trả, Nguyên không muốn tính, anh chỉ biết nhờ những ân oán đó mà được quen cô. Tiếng "chị" là do anh tự gọi, vì một phút đùa giỡn bốc đồng thời niên thiếu, muốn nhìn thấy vẻ mặt khó chịu của cô gái trẻ bị cho là già, nhưng hoàn toàn vô vọng. Sau này, anh biết cô nhỏ hơn mình ba tháng tuổi, nhưng mọi chuyện không thể sửa lại, thói quen có bao giờ dễ đổi, trong gia đình cũng cần phân lớn nhỏ rõ ràng.
Tiếng guốc mộc gõ nhẹ nhàng trên nền gạch tàu vang lên khe khẽ. Người con gái vóc dáng thanh nhã mặc áo bà ba tím với quần lụa trắng, mái tóc dài đen nhánh xõa tới lưng, trên cổ đeo một chiếc kiềng bạc mỏng mảnh từ trong nhà bước ra hàng hiên. Cô đứng trong bóng râm mờ tối nhưng vải lụa tơ tằm Tân Châu khoác trên người dường như vẫn óng ánh phát sáng, mềm mại mượt mà đến mát lạnh.
Nụ cười phảng phất trên đôi môi cô hướng về phía anh thay một lời chào. Nguyên đành mỉm cười chào lại.
Cô lúc nào cũng trầm lặng kín đáo, cử chỉ luôn chừng mực ôn hòa, đôi khi tiếp đãi anh giống một vị khách lạ hơn bạn bè cùng tuổi, càng dị biệt với người thân trong nhà dù biết nhau đã quá mười năm, dù lần này cách biệt hơn sáu tháng. Từ khi ra trường, Nguyên không có nhiều thời gian trống, nhưng muốn đến thăm phải chọn những ngày vắng người chữa bệnh, phải hẹn trước để tránh mặt mẹ cô vì có lần đang giữa tuần trà thì bà đến, không nói một lời hất đổ khay trà rồi giận dữ bỏ đi.
Trầm nhìn mảnh sứ nâu vỡ nát cùng nước trà loang loáng, mỉm cười bảo anh trở về, mọi chuyện còn lại để mình thu xếp.
Vẻ mặt cô lúc đó làm Nguyên nghĩ việc vừa xảy ra là một giấc mơ. Bình thản điềm tĩnh đến hờ hững lạnh nhạt, dường như phiền não trên đời không bận vào tâm, sân si trần thế không vướng vào lòng. Sự lãnh đạm xa cách mà lịch thiệp hòa nhã trong đối nhân xử thế làm người khác không dám quấy nhiễu, không thể trái lời. Khí chất của cô được di truyền từ trong xương máu, được kế thừa từ dòng dõi thư hương, là thứ mà một kẻ xuất thân như anh rèn luyện mấy chục năm may ra sánh được. Tiểu thư đài các thế phiệt trâm anh cũng không phải hư danh hão huyền.
Ngồi xuống trường kỹ bằng gỗ sao lên màu đen bóng dưới mái hiên, Nguyên nhìn cô gái trước mặt mình đang chuyên chú vệ sinh làm nóng trà cụ. Đôi tay mảnh mai của Trầm nâng niu từng chén trà màu đất nâu mộc mạc bằng gốm tử sa Bát Tràng như chúng là bảo vật vô giá. Đôi bàn tay đó qua nhiều năm xem mạch bốc thuốc, trồng cây hái dược đã có vài vết chai sần, nhưng vẫn hòa hợp tuyệt vời với việc viết chữ vẽ tranh, pha trà gảy đàn. Trên cổ tay trái của cô là chiếc vòng cẩm thạch màu xanh lý với chất đá trong suốt quý hiếm mà anh tặng vào lần sinh nhật hai mươi mốt tuổi. Chiếc vòng đó gắn liền với ký ức chẳng mấy dễ chịu về một hành động ngớ ngẩn anh đã làm.
Nguyên từng hỏi cô sao vẫn giữ chiếc vòng. Trầm khẽ cười vì nó rất đẹp, vì để nhớ một điều anh đã nói.
Câu trả lời mang hàm ý khiêu khích thản nhiên trở thành thử thách kéo dài đến ngày nay, làm mối quan hệ cả hai trở nên kỳ quái khó tả. Anh không biết cô lo sợ điều gì, là thù oán năm xưa hay lòng người hiện tại, hoặc chỉ xem như một trò đùa và chẳng nhớ lời mình từng nói. Thậm chí, anh tự hỏi cô có ôm oán hận, muốn biến điều này thành phương thức trả thù dù ngoài mặt bình tĩnh làm ngơ. Cô là người cầu toàn khó tính, nhưng chứng kiến gia đình tan vỡ, nhìn cha mẹ trở mặt hận thù, chính bản thân rơi vào phiền phức với đứa em cùng cha khác mẹ, làm sao tha thứ kẻ gây ra cớ sự và người có liên quan? Nhưng có thể anh đã đoán sai tất cả vì mấy ai đo được lòng người. Những suy nghĩ của cô anh chưa bao giờ hiểu hết, không thể nắm bắt tựa nước chảy mây trôi.
- Sao hôm nay im lặng như vậy?
Trầm đột nhiên ngẩng mặt nhìn anh, thanh âm quan tâm nhẹ hẫng cùng ánh mắt sắc sảo thăm dò tan biến rất nhanh. Nguyên nghiêng người, tựa đầu lên cánh tay chống trên thành ghế.
- Nhớ lại vài chuyện cũ.
Cô không hỏi tiếp vì ấm nước bằng đất nung nấu trên lò than bập bùng cháy đỏ đã sắp sôi đến độ đầu nhang, nếu để nước quá sôi thì trà sẽ nồng gọi là cháy trà, còn chưa đủ sôi thì trà không phai. Nước pha trà là quan trọng nhất vì nghệ thuật uống trà của người Việt gói gọn trong câu: nhất thủy, nhì trà, tam bôi, tứ bình, ngũ quần anh. Nước pha trà ngon nhất là sương đêm hứng trên lá sen sáng sớm, hay nước mưa hứng từ tàu cau, người cầu kỳ pha nước giếng với nước mưa gọi là nước âm dương. Những chuyện này đều là cô dạy anh, cho anh biết uống một chén trà cũng rất công phu phức tạp, mà đây chỉ là bước đầu của việc thưởng trà.
Trầm lấy ba đóa sen đang cắm trong bình sứ hoa lam trang trí phong cảnh sơn thủy đặt lên bàn. Mỗi đóa hoa đều bị bao lại bởi một chiếc lá sen, buộc bằng dây lạt. Trà được ướp hương trực tiếp trong hoa sen vừa chớm nở vẫn còn hồng thắm trên hồ suốt một ngày một đêm rồi hái vào lúc vừa rạng sáng. Loại hoa dùng ướp trà phải là sen bách diệp có hàng trăm cánh nhỏ ôm sát nhụy hoa, hương thơm nồng đậm thanh tao hơn sen quỳ bình thường. Tuy hoa sen cô dùng không chính gốc Tây Hồ, không hưởng được khí hậu thổ nhưỡng nơi địa linh nhân kiệt nhưng tính chất không sai biệt nhiều.
Khi nước sôi thích hợp, cô dùng muỗng gỗ tre múc trà trong hoa để vào bình gọi là ngọc diệp hồi cung. Lượng trà vừa đủ hai người đối ẩm. Châm nước lần đầu gọi là cao sơn trường thủy, dội từ trên cao xuống nhầm tạo ra một lực làm tan bụi bẩn trong trà, để trà khô vừa thấm rồi đổ nước bỏ ngay. Châm nước lần hai gọi là hạ sơn nhập thủy, đậy nắp lại rồi tưới nước sôi lên toàn bình trà nhằm giữ nhiệt độ tốt nhất. Có câu rằng tửu tam trà nhị, tức là chén rượu thứ ba mới bắt đầu ngấm, trà nước thứ hai mới bắt đầu ngon, nhưng trà nước thứ hai cũng là chuẩn nhất, mùi vị hương thơm tuyệt diệu nhất.
Khi không khí thanh mát dưới hiên quyện chặt hương trà vừa dậy, Trầm xếp hai chén trà hột mít khít miệng vào nhau, chậm rãi nâng chiếc bình quả lê nóng ấm. Trà được rót thông thả phát ra tiếng róc rách rất khẽ, xoay vòng giữa hai chén đến khi ngập ba phần tư lòng chén gọi là Quan Công tuần thành. Cô không dùng cách truyền thống rót trà vào chén Tống rồi chuyển sang chén Quân để giữ hương vị và độ nóng. Chén trà được cầm bằng tay phải, ngón trỏ và ngón cái đỡ miệng chén, ngón giữa đỡ đáy chén gọi là tam long giá ngọc. Cô dùng tay trái nâng tay phải dâng chén ngang mày rồi đưa sang anh, cung kính cúi đầu mời trà.
Nguyên nhìn vào đôi mắt đen thẫm tĩnh lặng của cô thật lâu mới đưa tay ra nhận, cũng cung kính cúi đầu. Anh cầm chén bằng tay trái rồi đưa sang tay phải, ánh mắt dõi theo màu nước sóng sánh sắc vàng nhạt trong suốt, trên bề mặt vương một lớp "tuyết" mỏng phải nhìn thật kỹ mới thấy. Không vội vã uống cạn, anh đưa chén qua dưới mũi để tận hưởng hương thơm màu sắc của trà gọi là du sơn lãm thủy rồi mới từ từ thưởng thức. Nhấp một ngụm nhỏ, chất lỏng nóng ấm vừa chạm đầu lưỡi mang theo vị đắng, đượm mà không nồng, mùi hương tinh tế thoang thoảng. Hớp một ngụm lớn để trà tràn vào mọi ngõ ngách trong khoang miệng, trôi qua cổ họng đọng lại vị ngọt dịu dàng. Chén trà trên tay anh chỉ còn lại một tầng nước mỏng đủ cho người dùng kiểm chứng tiền hương, tiền vị và hậu vị của loại trà quý.
Trầm từng nói một chén trà không xóa hết ưu tư phiền não nhưng đổi được một phút thanh thản an nhiên.
Hoàn cảnh của anh thật sự cần một phút tĩnh tâm như thế. Nguyên ở chốn thương trường, kiếm tiền bạc chẳng khác săn mạng người, cho dù không thủ đoạn độc ác cũng mấy lần thiếu mất lương tâm. Tìm công ty thua lỗ phá sản rồi thu mua sát nhập theo yêu cầu của khách hàng có đôi khi làm vài người tự sát. Và vừa rồi chuyện đó lại xảy ra. Trầm và anh là hai thế giới. Nhưng Trầm với anh là một góc bình yên, là nhân tính không thể chối bỏ. Phần bản ngã không bị nhuộm mùi tiền của anh được cô tìm thấy, vịn vào đó nhắc nhở lương tri cùng thanh tẩy tâm hồn. Cô giống như một liều thuốc an thần giúp anh được bình tâm an tĩnh sau nhiều hợp đồng căng thẳng rã rời.
- Nằm nghỉ một lát đi.
Cô nhã nhặn nói, chờ anh uống hết chén trà rồi rót thêm, động tác uyển chuyển thành thục vô cùng đẹp mắt. Nguyên nghiền ngẫm hương vị đọng lại cùng sắc màu của nước, tất cả đều tuyệt hảo vô song, nếu không nhằm thì nước pha trà hôm nay là sương đêm đọng trên lá sen, còn loại trà quý được dùng là cổ thụ Shan Tuyết. Anh cười cười, giọng điệu đùa giỡn.
- Uống một chén trà đầy đủ lễ nghi, pha chế cầu kỳ như vậy làm tôi lo lắng quá. Chị đang tức giận chuyện gì sao?
- Lâu ngày cũng phải nhắc lại nếu không sẽ quên mất...